سودىدىكى راستچىللىقىمىز

ئاخشام سائەت سەككىزلەر بىلەن سىرتتا تاماق يەپ قايتىشىمدا ئاپلېسىن سېتىۋالاي دەپ باردىم.
ــ سىڭلىم، ئاپلېسىننىڭ كىلوسى قانچە پۇل؟
ــ بىر كىلوسى 15 كوي.
ــ نېمانچە قىممەت، بىر كىلوسىنى 14 كويدىن بېرىڭ. ئىككى كىلو ئالاي.
ــ ئاچا بىر كىلو ساتسام كىلو بېشىدا ماڭا ئاران بەش مو چىقىدۇ. بۇنداق بەرسەم زىيان تارتىمەن.
ــ مەيلى ئەمىسە ئىككى كىلو تارتىپ بېرىڭ. ئادەتتىمۇ بىرەر نەرسە ئالسام بەك باھا تالىشىپ كەتمەيمەن. بۈگۈنمۇ باھا تالىشىپ باقاي دېسەم قاملاشمىدى.
بىز باھا تالىشىش ئارىلىقىدا بۇ قىز بىر ئادەمگە ئىككى كىلو ئالما تارتىپ بەردى. ھېلىقى ئادەم ئەللىك كويلۇق پۇلدىن بىرنى بەردى. قىزچاق پۇلغا مۇنداقلا قاراپ قويۇپ پۇل قايتۇرۇشقا تەمشىلىۋېدى. ھېلىقى ئادەم پۇلغا ياخشىراق قاراپ ئېلىڭ. مەنمۇ بايا گۆش سېتىۋالغاندا بۇ پۇلنى قايتۇرۇپ بەرگەن راستمۇ يالغانمۇ بىلمەيمەن دېدى.
قىزچاق بۇ گەپنى ئاڭلاپ پۇلنىڭ ئالدى-كەينىگە بىر قارىۋېتىپ ئاندىن ئاشقان پۇلنى قايتۇردى.
باياتىن بېرى بۇ ئادەمگە دىققەت قىلمىغانىدىم بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ ئۇ ئادەمگە قارىدىم. 43 ياشلاردا بار ئېگىز بوي ئورۇق كىشى ئىكەن. چىرايىدىن راستچىل ئادەملىكى بىلىنىپ تۇرىدىكەن. تۇرۇپلا بۇ ئادەمنىڭ سەمىمىيلىكىگە ھۆرمىتىم كەلدى. ئاپلېسىننى ئېلىپ ئۆيگە قايتىۋاتىمەن. كاللامدىن بايىقى كۆرۈنۈشلەر كەتمەيۋاتاتتى. بەزى ئادەملەر باركى قولىغا يالغان پۇل كىرىپ قالسا قانداقلا ئامال بولمىسۇن بىر نەرسىلەرنى قىلىپ قولىدىن چىقىرىشنىڭ كويىدا بولىدۇ. ئۇششاق تىجارەتچىلەردىن نەرسە سېتىۋېلىپ شۇ يالغان پۇلنى بەرسە، بولسا دىققەت قىلمايلا پۇلنى ئېلىپ ئاشقىنىنى قايتۇرۇپ بەرسىكەن دەپ ئەندىشىدە بىئارام بولۇپ كېتىدۇ.
بايىقى كىشىدەك باشقىلارغا زىيان سېلىشنى نومۇس بىلىدىغان پەزىلەتلىك كىشىلەرمۇ كۆپ ئۇچرايدۇ. سودا-سېتىق قىلغاندا ھەممىمىز راستچىللىق بىلەن قىلساق نەقەدەر ياخشى بولاتتى.

جۇلالىق